Page 8 - Dược Lâm Sàng

- Khả năng phân bố của thuốc đến các cơ quan và tổ chức của cơ thể, thể hiện qua thể tích
phân bố (Vd)

- Khả năng chuyển hóa và bài xuất thuốc của cơ thể, thể hiện qua hệ số thanh thải
(Clearance = Cl) và thời gian bán thải (hay nửa đời thải trừ, t ).
1/2
2. SỰ HẤP THU THUỐC VÀ SINH KHẢ DỤNG F

Sự hấp thu thuốc là phƣơng thức hoặc toàn bộ các hiện tƣợng giúp một thuốc từ bên ngoài hoặc
từ một vùng nào đó trong cơ thể vào trong hệ tuần hoàn máu. Tức là, cách giúp thuốc đi vào
trong máu.

Cơ thể đƣợc xem nhƣ hệ thống gồm hàng triệu khoang ngăn cách bởi các màng sinh học và
thuốc muốn đến nơi tác dụng phải thấm qua các màng sinh học đó. Thuốc đi vào màng theo các
cơ chế sau:

- Khuếch tán: gồm hai loại, khuếch tán thụ động và khuếch tán bằng chất mang, không
cần năng lƣợng.

- Chuyển vận chủ động: cần năng lƣợng

Sự hấp thu thuốc ở đƣờng tiêu hóa tùy thuộc vào dƣợc chất (tính chất lý hóa), dạng bào chế
(rắn hay lỏng) của thuốc nhƣng còn tùy thuộc nhiều yếu tố khác nhƣ: sự làm trống dạ dày; ảnh
hƣởng khi thuốc đi qua gan lần đầu (first-pass effect: thuốc sau khi hấp thu vào máu sẽ qua gan
và chịu sự chuyển hóa để sự biến đổi sinh học); tƣơng tác thuốc- thức ăn, thuốc – thuốc; bệnh lý
đƣờng tiêu hóa…

NỒNG ĐỘ THUỐC TRONG HUYẾT TƢƠNG (Cp): là lƣợng thuốc sau khi hấp thu vao hệ
tuần hoàn chứa trong một đơn vị huyết tƣơng (mcg/ml, µmol/L). Sau khi dùng thuốc, định lƣợng
nồng độ thuốc trong huyết tƣơng theo thời gian và vẽ đƣờng biểu diễn, ta sẽ có đồ thị biểu diễn
nồng độ thuốc trong huyết tƣơng. Cp là đại lƣợng rất quan trọng trong DĐH vì lý thuyết cơ bản
của DĐH dựa trên mối liên quan giữa tác dụng dƣợc lý của thuốc (tác dụng điều trị) với nồng độ
thuốc tại nơi trong cơ thể thuốc cho tác dụng mà cụ thể và tổng quát là Cp.

DIỆN TÍCH DƢỚI ĐƢỜNG CONG (AUC: area under the curve): phản ánh tổng lƣợng thuốc
đƣợc hấp thu vào máu sau thời gian t (đơn vị của AUC là µg.hr/ml).

8