Page 51 - Kiểm soát nhiễm khuẩn Tài liệu giảng dạy cho sinh viên Cao đẳng Điều dưỡng, Hộ sinh

P. 51

+ Lớp biểu bì: Là lớp tế bào sống (còn gọi là tế bào sừng). Các tế bào này phát triển liên
tục, tạo ra các tế bào mới và đẩy dần các tế bào bên trên ra ngoài để tạo ra lớp vảy sừng. Dưới

đáy lớp biểu bì có chứa rải rác các melanin bào, sản sinh ra melanin. Chính melanin là sắc tố
quyết định màu của da. Trong lớp biểu bì còn chứa các tế bào Langerhans, có nhiệm vụ bảo
vệ da chống lại sự viêm nhiễm. Tế bào biểu bì, melanin bào, tế bào Langerhans đều có nhân
chứa vật liệu di truyền là DNA. Các yếu tố như tia UV, hóa chất, khói thuốc...đều có thể làm

biến đổi DNA, gây ra bệnh ung thư và các bệnh lão hóa da do ánh sáng.
+ Lớp chân bì: Nằm sát ngay dưới biểu bì, là một mạng lưới các sợi liên kết, có nhiệm vụ
nâng đỡ và nuôi dưỡng da. Đây là vùng có chứa các dây thần kinh, mạch máu, mạch bạch
huyết, nang lông, tuyến nhờn và các tuyến mồ hôi. Lớp chân bì có chứa Collagen và Elastin

định hình cấu trúc của da, tạo tính đàn hồi và độ săn chắc của da.
2.2. Tác nhân gây nhiễm khuẩn do da bàn tay
Vi khuẩn cư trú trên bàn tay (tập trung số lượng lớn ở kẽ tay và kẽ móng tay), đặc biệt tụ
cầu khuẩn thường xuyên có trên bề mặt da và trong niêm mạc mũi của người khỏe mạnh, loại vi
khuẩn nguy hiểm này truyền nhiễm sang người khác qua tiếp xúc thông thường.

Vi khuẩn luôn tồn tại trong không khí, trên các đồ vật, quần áo và có rất nhiều trên da
bàn tay mà bằng mắt thường không thể nào nhìn thấy. Trên bề rộng của da người bình thường
2
có diện tích là 1cm chứa tới 40.000 vi khuẩn, trên da bàn tay thì số lượng vi khuẩn còn nhiều
hơn.
Bàn tay thường là trung gian đem mầm bệnh vào cơ thể con người. Mỗi khi bắt tay hay
sờ mó một vật gì (nắm khóa cửa, robinet, chốt xả nước bàn cầu, v.v…) chắc chắn bàn tay
chúng ta đã bị nhiễm với nhiều loại vi khuẩn khác nhau.
Trên da nói chung và da bàn tay nói riêng có hai loại vi khuẩn, đó là vi khuẩn thường

trú và vi khuẩn vãng lai.
- Vi khuẩn thường trú: Sống và sinh sản ở lớp sâu của da, khó loại bỏ bằng rửa tay thường
quy. Bình thường vi khuẩn này không gây nhiễm khuẩn mà là hàng rào hiệu quả chống lại sự
tụ tập của vi khuẩn ngoại sinh. Nó chính là nguồn gốc của nhiễm khuẩn da, nhiễm khuẩn nơi

tiêm chích bởi P. aeuruginosa hoặc Acinetobacter spp. Nó sẽ gây nhiễm khuẩn toàn thân trong
trường hợp có sai sót trong các kỹ thuật đòi hỏi vô khuẩn trong thăm khám, điều trị và chăm
sóc người bệnh, khi mật độ vi khuẩn lớn, bênh nhân nằm viện lâu hoặc trường hợp bệnh nhân
suy giảm miễn dịch hay bệnh nhân cấy ghép tạng. Những loại vi khuẩn thường trú gây nhiễm

khuẩn mắc phải thường là vi khuẩn hoại sinh đa kháng kháng sinh.
- Vi khuẩn vãng lai: Tồn tại và sinh sản ngay ở lớp da bên ngoài và đây chính là nguyên nhân
gây nhiễm khuẩn mắc phải, nó có thể bị tiêu diệt bởi rửa tay thường quy. Theo một số tài liệu
5
6
cho thấy số lượng vi khuẩn vãng lai trên da đầu là 10 CFU/cm2, da nách là 5*10 CFU/ cm2,
4
4
4
da bụng là 10 CFU/cm2, cánh tay là 10 CFU/cm2 và trên da bàn tay nhân viên y tế từ 3.9*10
6
đến 4.6*10 . Số vi khuẩn vãng lai trên thường do nhân viên y tế tiếp xúc bàn tay với người
49

46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56